Në bazë të nenit 266-a paragrafit 6 të Ligjit për marrëdhëniet e detyrimeve (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 18/01, 4/02, 5/03, 84/08, 81/09, 161/09 dhe 215/ 21) dhe pika 3 e Vendimit për normën referente për llogaritjen e normës së kamatës ndëshkuese (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 42/11 dhe 49/12), Banka Popullore e Republikës së Maqedonisë së Veriut lëshoi SHPALLJE sipas të cilës:
– Norma e referencës për llogaritjen e normës së kamatës ndëshkuese, për periudhën nga 1 korriku 2022 deri më 31 dhjetor 2022, është 2%.
Kamata ndëshkuese ligjore
Në bazë të nenit 266 të Ligjit për marrëdhëniet e detyrimeve (Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 18/01…123/13), kamata ndëshkimore ligjore caktohet kur norma referencë e publikuar nga Banka Popullore e Republikës së Maqedonia në ditën e fundit të gjashtëmujorit që i ka paraprirë gjashtëmujorit aktual do të rritet për 10 pikë përqindje në kontratat tregtare dhe kontratat ndërmjet tregtarëve dhe personave të së drejtës publike, gjegjësisht do të rritet për 8 pikë përqindje në kontratat në të cilat së paku një personi nuk është tregtar (për qytetarët). Kur detyrimi monetar shprehet ose përcaktohet në valutë të huaj, kamata ndëshkuese përcaktohet për çdo gjashtëmujor në masën e normës së Euriborit njëmujor për euro, që ishte e vlefshme në ditën e fundit të gjashtëmujorit paraardhës aktual gjashtëmujor, rritur me 10 pikë përqindje në kontratat tregtare dhe kontratat ndërmjet tregtarëve dhe personave të së drejtës publike, pra është rritur me 8 pikë përqindje në kontratat në të cilat të paktën
një person nuk është tregtar (për qytetarët). Norma Euribor më 30.06.2022 është -0,508%.
Kamata ndëshkuese e kontraktuar
Në kontratat tregtare dhe kontratat ndërmjet tregtarëve dhe subjekteve të së drejtës publike mund të bihet dakord për një normë më të lartë se norma e interesit penal ligjor që ka qenë e vlefshme në ditën e lidhjes së kontratës, por deri në 50% më e lartë se ajo kamatë e ndëshkuar ligjore.
Kamata kontraktuar
Sipas nenit 388 të Ligjit për Marrëdhëniet e Detyrimeve, kamata e kontraktuar në kontratat tregtare dhe kontratat ndërmjet tregtarëve dhe personave të së drejtës publike përcaktohet kontraktualisht, por jo më i lartë se shkalla e kamatës penale ligjore nga neni 266, e rritur maksimumi 50. %. Kamata e kontraktuar në kontratat ndërmjet personave, të paktën njëri prej të cilëve nuk është tregtar, nuk mund të jetë më i lartë se norma e kamatës ndëshkuese ligjore për monedhën përkatëse që ka qenë e vlefshme në ditën e lidhjes së kontratës, d.m.th. ndryshimi i normës së interesit, nëse për një variabël është rënë dakord për normën e interesit.
Kur norma nuk është përcaktuar
Nëse është rënë dakord për pagesën e kamatës dhe nuk përcaktohet norma e tij, në kontratat ndërmjet personave nga të cilët të paktën njëri nuk është tregtar, zbatohet një normë interesi prej 1/3 e normës së kamatës ndëshkuese ligjore për monedhën përkatëse dhe në kontratat tregtare ose kontratat ndërmjet tregtarëve dhe subjekteve të së drejtës publike i nënshtrohen një norme interesi prej 1/2 e normës së kamatës ndëshkuese ligjore, për monedhën përkatëse.
Gjobat dhe kamatat e kontraktuara për periudhën prej 01.07. deri më 31.12.2022.
TË REJA NË LIGJIN E TREGTISË PËR PUNË TË DIELËVE DHE FESTAVE
Të nderuar,
Në “Gazetën Zyrtare të RMV nr. 150/22, është publikuar Ligji për Ndryshimet dhe Plotësimet e Ligjit për Tregtinë (“Gazeta Zyrtare e RMV”, numër 16/04… “Zyrtare Gazeta e RMV ” Nr. 295/21 ), e cila do të fillojë të zbatohet nga 9 korriku 2022.
Me ndryshimet dhe shtesat:
Janë përmirësuar dispozitat që rregullojnë orarin e punës për të cilin lejohet puna të dielave dhe festave në tregtinë me pakicë.
Dyqanet në zonat turistike, dyqanet e lira doganore të vendosura në aeroportet ndërkombëtare pas pikave kontrolluese doganore, si dhe tregjet e luleve, u jepet mundësia të punojnë të dielave dhe festave.
Përcaktohen festat për të cilat Ligji parashikon ndalimin e punës, dhe këto janë festat për të gjithë qytetarët e RS të Maqedonisë (puna lejohet në festat fetare).
Janë specifikuar shitësit që mund të punojnë të dielave si përjashtim nga ndalimi, si dhe orari normal i punës të dielave dhe festave është ndryshuar në krahasim me zgjidhjen e mëparshme, kështu që tregtarët e mëposhtëm mund të punojnë:
– në dyqane, kioska dhe stendat në vendet turistike të përcaktuara me Ligjin për Veprimtarinë Turistike dhe atë në periudhën NGA ORA 08:00-22:00.
– në pikat e karburantit dhe në pikat e karburanteve në të cilat kryhet tregtia me pakicë, nga ora 00:00-24:00;
-në qendrat tregtare (mollet) që plotësojnë kushtet minimale teknike në përputhje me ligjin, nga ora 10:00-20:00;
– në dyqanet e lira doganore edhe atë nga ora 00:00-24:00;
– në stendat dhe kioskat ku shiten mallrat gjatë ngjarjeve sportive, festivaleve dhe manifestimeve, panaireve dhe gjatë projeksionit publik të veprave kinematografike, gjatë periudhës 8 ORËSH, që vetë do ti përcaktojnë;
– në dyqanet e tregtisë me pakicë të ushqimeve (pa perime dhe fruta), pije dhe duhan në të cilat tregtia kryhet personalisht vetëm nga pronari i dyqanit dhe gjatë një periudhe prej 8 ORËVE që ai do të përcaktojë dhe
– ne tregjet e gjelbra dhe tregjet e luleve NGA ORA 08:00 DERI N 14:00
Të pandryshuara mbeten detyrimet e tjera, si raportimi në punë të dielave dhe ditëve të festave, pagesa e pagave ditore të punëtorëve si dhe pagesa e kompensimit në masën 2% të totalit të të ardhurave të realizuara në vitin paraardhës të dielave dhe festave.
Me respekt,
КАЗНЕНА КАМАТА ОД 1 ЈУЛИ 2022 ГОДИНА
Врз основа на член 266-а став 6 од Законот за облигационите односи (Службен весник на Република Македонија бр. 18/01, 4/02, 5/03, 84/08, 81/09, 161/09 и 215/21) и точка 3 од Одлуката за референтната стапка за пресметување на стапката на казнена камата (Службен весник на Република Македонија бр. 42/11 и 49/12), Народната банка на Република Северна Македонија, донесе О Б Ј А В А според која:
– референтната стапка за пресметување на стапката на казнена камата, за периодот од 1 јули 2022 година до 31 декември 2022 година, изнесува 2%.
Законска казнена камата
Согласно член 266-аод Законот за облигациони односи (Службен весник на Република Македонија бр. 18/01…123/13), законската казнена камата се утврдува кога референтната стапка што ја објавува Народна банка на Република Македонија на последниот ден од полугодието што му претходело на тековното полугодие, ќе се зголеми за 10 процентни поени во трговските договори и договорите меѓу трговци и лица на јавното право, односно зголемена за 8 процентни поени во договорите во кои барем едното лице не е трговец (за граѓани).Кога паричната обврска е изразена или определена во странска валута, казнената камата се определува за секое полугодие во висина на едно-месечната стапка на Еурибор за евра што важела на последниот ден од полугодието што му претходело на тековното полугодие, зголемена за 10 процентни поени во трговските договори и договорите меѓу
трговци и лица на јавното право, односно зголемена за 8 процентни поени во договорите во кои барем едното лице не е трговец (за граѓани).Стапката на Еурибор на 30.06.2022 година е -0,508%.
Договорна казнена камата
Во трговските договори и договорите меѓу трговци и лица на јавното право може да се договори и повисока стапка од стапката на законската казнена камата што важела на денот на склучување на договорот, но максимум до 50% повисока од утврдената законска казнена камата.
Договорна камата
Според член 388 од Законот за облигациони односи, договорната камата во трговските договори и договорите меѓу трговци и лица на јавното право се определува договорно, но не повисока од стапката на законската казнена камата од член 266-а зголемена максимум за 50%. Договорната камата во договорите меѓу лица од кои барем едното не е трговец, не може да биде повисока од стапката на законската казнена камата за соодветната валута што важела на денот на склучувањето на договорот, односно на денот на промената на каматната стапка, ако е договорена променлива каматна стапка.
Кога не е определена стапката
Ако плаќањето на камата е договорено, а не е определена нејзината стапка, во договорите меѓу лицата од кои барем едното не е трговец се применува каматна стапка во висина од 1/3 од стапката на законската казнена камата за соодветната валута, а во трговските договори или договорите меѓу трговци и лицата на
јавното право се применува каматна стапка во висина од 1/2 од стапката на законската казнена камата, за соодветната валута.
Казнени и договорни камати за период од 01.07. до 31.12.2022.
НОВИ ИЗМЕНИ НА ЗАКОНОТ ЗА ТРГОВИЈА ЗА РАБОТА ВО НЕДЕЛА И НА ПРАЗНИК
Почитувани,
Во „Службен весник на РСМ“ бр.150/22, објавeн е Законот за измени и дополнувања на Законот за трговија („Службен весник на РМ“, број 16/04… „Службен весник на РСМ“ бр.295/21), кој ќе започне да се применува од 9 Јули 2022 година.
Со измените и дополнувањата:
Допрецизирани се одредбите со кои се уредува работното време за кои е дозволено работа во ден недела и на празници во трговијата на мало.
Се дава можност на продавниците во туристичките места, на слободните царински продавници лоцирани на меѓународните аеродроми после царинските контролни точки, како и на цветните пазари, да работат во ден недела и на празници.
Прецизирани се празниците за кои Законот пропишува забрана за работа, а тоа се празниците за сите граѓани на РС Македонија (на верските празници е дозволено да се работи).
од забраната, како и променето е утвредното работно време во недела и на Допрецизирани се трговците на мало кои може да работат во недела како исклучок празници во однос на предходното решение, па така може да работат трговци:
– во продавници, киосци и штандови во туристички места утврдени со Законот за туристичка дејност и тоа во период ОД 08:00 ДО 22:00 ЧАСОТ
– на бензинските станици и во продавниците на бензинските станици во чии рамки се врши трговија на мало и тоа ОД 00:00 ДО 24:00 ЧАСОТ;
– во трговски центри (молови) кои ги исполнуваат минимално техничките услови согласно закон и тоа ОД 10:00 ДО 20:00 ЧАСОТ;
– во слободните царински продавници и тоа ОД 00:00 ДО 24:00 ЧАСОТ;
– на штандови и киосци каде што се продава добра за време на спортски настани, фестивали и манифестации, саеми и за време на јавната проекциа на кинемaтографски делаи тоа во периодот од 8 ЧАСА, што самите ќе го утврдат;
– во продавници за трговија на мало со храна (без зеленчук и овошје), пијалоци и тутун во кои трговијата се врши лично само од сопственикот на продавницата и тоа во период од 8 ЧАСА што самиот ќе го утврди и-
на зелени пазари и на цветни пазари ОД 08:00 ДО 14:00 ЧАСОТ
Останатите обврски, како што се пријавувањето на работа во недела и на празник, плаќањето на дневниците на работниците како и плаќањето на надоместокот во висина од 2% од вкупниот
приход остварен во претходната година во недела и на празници остануваат непроменети.
Со почит,